Akalazya Tedavisinde Yöntemler
Akalazya, yemek borusunu (boğaz ile mide arasındaki tüp) etkileyen bir yutma bozukluğudur. Akalazyalı kişilerde yemek borusu kasları düzgün bir şekilde kasılmaz ve yiyeceklerin mideye doğru itilmesine yardımcı olmaz. Aynı zamanda, yemek borusunun alt ucunda bulunan ve alt özofagus sfinkteri olarak adlandırılan kas halkası, yiyeceklerin mideye girmesine izin vermek için gevşeyemez.
Akalazya tipik olarak 30 ila 60 yaş arasındaki yetişkinleri etkiler ve 40’lı yaşlarda zirve yapar. Bozukluk erkeklerde kadınlardan yaklaşık iki kat daha yaygındır.
Akalazya Teşhisi Nasıl Konur?
Akalazya diğer sindirim bozukluklarına benzer semptomlara sahip olduğundan gözden kaçabilir veya yanlış teşhis edilebilir. Kapsamlı bir fizik muayene ve tıbbi geçmişinizin ve semptomlarınızın gözden geçirilmesine ek olarak, doktorunuz akalazya teşhisine yardımcı olmak için aşağıdaki testleri önerebilir.
- Özofagus Manometrisi: Yutkunurken boğaz ve yemek borusu boyunca oluşan basınç değişikliklerini ölçmek ve kaydetmek için uygulanır. Akalazya için en güvenilir test olduğu düşünülmektedir, çünkü yutma yeteneğini etkileyen kas kasılmalarının yerini ve şiddetini (veya eksikliğini) tespit edebilir.
- Üst Endoskopi: Yemek borusu ve mideyi bir endoskop – ağızdan sokulan kameralı ince bir tüp – kullanarak incelemek için uygulanır. Bu test yemek borusundaki darlıklar (daralma) ve tümörler gibi anormalliklerin görülmesine yardımcı olur. Endoskopi ayrıca Barrett özofagusu gibi reflü komplikasyonları açısından test edilecek bir doku örneği (biyopsi) toplamak için de kullanılabilir.
- Özofagram Röntgenleri: Üst gastrointestinal (GI) sistemin görüntülerini oluşturmak için kontrast madde baryum ve X-ışınlarını kullanan bir görüntüleme testidir. Bu test, yemek borusunda oluşan bir daralmayı ortaya çıkarabilir.
Akalazya Tedavisi Yöntemleri
Akalazya tedavisi, yiyecek ve sıvının sindirim sisteminizde daha kolay hareket edebilmesi için alt yemek borusu sfinkterini gevşetmeye veya esnetmeye odaklanır.
Şu anda hiçbir tedavi akalazyayı tamamen ortadan kaldırmamaktadır, ancak semptomları hafifletmek için dilatasyon, cerrahi, botulinum toksin enjeksiyonları ve ilaçlar gibi çeşitli yaklaşımlar vardır. Tedavinin amacı yemek borusundaki kasılmaları normalleştirmek ve sfinkterin gevşeyerek yiyeceklerin mideye geçişine müsaade etmesine yardımcı olmaktır.
Özofagus Sfinkterinin Dilatasyonu
Bir geçiş yolunun dilatasyonu, onu genişletmek anlamına gelir. Akalazya için bir dilatasyon prosedürü sırasında, gastroenterolog hastanın ağzına ve yemek borusuna bir endoskop yerleştirir ve alt özofagus sfinkterinin yakınında bir balonu yavaşça şişirir. Bu, yemek borusundaki basıncı azaltabilir ve sfinkter kaslarını, yiyecek ve sıvının kolayca geçmesine izin verecek kadar gevşeyene kadar gerebilir.
Balon dilatasyonu muhtemelen akalazya tedavisinde uygulanan en yaygın yaklaşımdır. Hastaların çoğu (%65 ila %80) işlemden sonra yutkunmada belirgin bir iyileşme olduğunu bildirmektedir. Bununla birlikte, iyileşme geçici olabilir – akalazya semptomları zamanla geri dönebilir ve ek tedavi gerektirebilir.
Akalazya Cerrahisi – Özofagus Miyotomisi
Miyotomi sırasında gastroenteroloji uzmanı yemek borusu, özofagus sfinkteri ve alt midedeki kasları keserek sıkılaşmalarını önler.
Bir akalazya miyotomisi ağızdan bir endoskopla (POEM) veya karındaki birkaç küçük kesiden (laparoskopik Heller miyotomisi) gerçekleştirilebilir. Alt özofagus sfinkter miyotomisi, akalazya semptomlarını hafifletmeye yetecek kadar kası bozar ancak asit reflüsüne neden olacak kadar bozmaz. Bu, akalazya için en kalıcı çözümdür, ancak tüm hastalar için uygun değildir.
Botulinum Toksin Enjeksiyonları
Botulinum toksininin alt özofagus sfinkterine enjekte edilmesinin akalazyası olan bazı hastalara yardımcı olduğu kanıtlanmıştır. Bu tedaviler özellikle yaşlı hastalar ve dilatasyon veya miyotomi için uygun olmayanlar için yararlıdır.
Akalazya için botulinum toksin enjeksiyonları, sfinkteri ve çevresindeki sinirleri uyuşturarak gevşemesini sağlar. Enjeksiyonlar bir endoskop aracılığıyla yerleştirilen özel bir iğne ile yapılır. Yaklaşık bir yıl süren sınırlı bir etkiye sahiptirler. Enjeksiyonların tekrarlanması gerekebilir. Bazı hastalar hafif göğüs ağrısı yaşayabilir ve bu tedaviden sonra deri döküntüleri rapor edilmiştir.
Akalazya Için İlaç Tedavileri
İlaçlar genellikle akalazya tedavisinde etkili değildir. Nitrat veya kalsiyum kanal blokerleri içeren bazı ilaçlar alt özofagus sfinkterini geçici olarak gevşetmeye yardımcı olabilir. Ancak, her yemekten önce alınmaları gerekir ve yan etkileri genellikle faydalarından daha ağır basar.
Akalazya Ile Yaşamak
Akalazya tedavisinden sonra semptomlarınız devam ederse, farklı çözümleri keşfetmek için doktorunuza danışmalısınız. Diyetinizi, beslenme alışkanlıklarınızı veya diğer yaşam tarzı faktörlerinizi değiştirmek yaşam kalitenizde rol oynayabilir.
Akalazya Ölümcül Müdür?
İnsanlar genellikle akalazya nedeniyle ölmezler. Yaşam boyu süren bir durum olma eğiliminde olsa da, semptom yönetimi ile aspirasyon, boğulma ve yetersiz beslenme gibi akalazyanın en ciddi komplikasyonlarından kaçınabilirsiniz.
Akalazyalı kişilerde özofagus kanseri gelişme riski daha yüksektir. Ailenizde bu tür bir kanser öyküsü veya riskinizi daha da artırabilecek diğer faktörler varsa doktorunuzla bu konuyu mutlaka görüşün.