Helikobakter Pilori (Helicobacter pylori), mide mukozasında yaşayan bir bakteri türüdür. Dünya nüfusunun yaklaşık yarısında bulunur, ancak herkeste rahatsızlığa neden olmaz. Helikobakter Pilori enfeksiyonu, mide ülseri, mide kanseri ve bazı mide iltihaplanması türlerinin ana nedeni olarak kabul edilir.

Bu bakterinin tam olarak nasıl bulaştığına dair kesin bir bilgi olmamakla birlikte, insanlar arasında ağızdan ağıza veya kontamine su ve yiyeceklerle bulaştığı düşünülmektedir. Hijyen koşullarının düşük olduğu bölgelerde Helikobakter Pilori enfeksiyonu daha yaygındır.

Helikobakter Pilori Nedir?

Helikobakter Pilori, sıklıkla “H.pylori” olarak adlandırılır ve midenin koruyucu tabakasını zedeleme yeteneğine sahip bir bakteridir. Bakterinin adındaki “helico” terimi, bu mikroorganizmanın spiral bir yapıya sahip olduğunu göstermektedir. Spiral bu yapı, bakterinin midenin iç yüzeyine daha rahat tutunmasını sağlar. Bu bakteri, genellikle belirgin semptomlar olmadan faaliyet gösterirken, bazen mide ve ince bağırsaklarda ülser oluşumunun ana nedenlerinden biri olabilir.

H.pylori, midenin asidik ortamına oldukça dirençlidir. Bu direnci, çevresindeki asidik koşulları değiştirme yeteneği sayesindedir. Ayrıca, spiral yapısı, mide dokusuna daha derinlemesine nüfuz edebilmesine ve mide mukozasının altında saklanarak bağışıklık tepkisinden korunmasına yardımcı olur. Uzun süre yerleşik kaldığında, helikobakter pilori bir dizi sindirim probleminin sebebi olabilir.

Helikobakter Pilori’nin Belirtileri Nelerdir?

Helikobakter pilori, sindirim sisteminin üst koruma bariyeri olan mukoza tabakasını zedelerken, bu durum peptik ülserin oluşmasına zemin hazırlayabilir. H.pylori’nin yol açtığı bu türden bir hasar sonucunda karşımıza çıkan belirtiler aşağıda sıralanmıştır:

• Özellikle açken hissedilen keskin ya da sızlayıcı mide ağrıları
• Karında hissedilen şişkinlik
• Sıkça meydana gelen bulantı hali
• Ani ve açıklanamayan kilo kaybı
• Gaz oluşumu
• Genel bir iştahsızlık hali

Dikkat edilmesi gereken bir diğer husus, helikobakter pilori enfeksiyonunun, nadir de olsa, mide kanseri riskini artırabileceğidir. Bu riski gösteren belirtiler şunlardır:

• Sürekli iştah azalması
• Dışkıda kan görülmesi
• Yemeklerden sonra erken doyma hissi
• Karında sürekli bir rahatsızlık duygusu
• Belirgin karın ağrıları
• Genel halsizlik ve yorgunluk

Ancak unutulmamalıdır ki, yukarıda belirtilen semptomlar sadece H.pylori nedeniyle ortaya çıkmaz. Bu tür belirtilerin farklı sindirim sistemi rahatsızlıklarında da görülebileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Eğer bu belirtilerden bir ya da birkaçını gözlemliyorsanız, kesin teşhis için bir gastroenteroloji uzmanına başvurmanız tavsiye edilir.

Helikobakter Pilori Nasıl Oluşur?

Helikobakter pilori, mikroaerofilik bir bakteri türüdür, bu da onun yaşamını sürdürebilmesi için sınırlı miktarda oksijene ihtiyaç duyduğu anlamına gelir. Bu bakterinin bulaşıcı olduğu bilinmekle birlikte, tam olarak nasıl yayıldığına ilişkin net bir bilgi henüz bulunmamaktadır. Bu konu üzerine farklı teoriler öne sürülmüş olsa da, helikobakter pilori’nin yayılım mekanizması hakkında kesinleşmiş bir görüş bulunmamaktadır.

Helikobakter Pilori, dünya nüfusunun yarısından fazlasını etkileyen yaygın bir bakteridir. Her ne kadar her enfekte kişide belirti göstermese de, bazı durumlarda ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Eğer Helikobakter Pilori belirtilerinden şüpheleniyorsanız, bir sağlık uzmanına danışmalısınız. Erken teşhis ve tedavi, komplikasyon riskini önemli ölçüde azaltabilir.

resim1

Helikobakter Pilori Tanısı

Helikobakter pilori enfeksiyonunun tanısı, hastaların sağlık kurumlarına müracaatı sonrasında deneyimli hekimler tarafından detaylı bir değerlendirmeyle konur. Enfeksiyonun olası belirtilerinin yanı sıra, enfeksiyonun neden olabileceği gastrit, ülser ve mide kanseri gibi komplikasyonlar da incelenir. Bu değerlendirme sürecinde, hastanın tıbbi geçmişi, fiziksel muayenesi ve gelişmiş tıbbi görüntüleme yöntemleri gibi tanı yöntemleri devreye girer. Bunun yanında helikobakter pilori enfeksiyonunu doğrulamak adına bazı testler de uygulanır.

Bu testlerden biri kan testidir. Kan testiyle vücudun bu bakteriye karşı verdiği bağışıklık yanıtı değerlendirilir ve bakteriye karşı üretilen antikorlar saptanabilir. Bu test, enfeksiyonun varlığını ve tedaviye verilen yanıtı ortaya koyar.

Üre nefes testi de helikobakter pilori enfeksiyonunun tespitinde kullanılan diğer bir yöntemdir. Bu test sırasında, hasta üre içeren bir kapsül yutar ve kısa bir süre sonra verilen nefes örneği incelenir. Eğer midede helikobakter pilori bakterisi mevcutsa, bu test sonucu pozitif olarak görülebilir.

Son olarak, dışkıda antijen tespiti yöntemi de helikobakter pilori enfeksiyonunun tanısında etkili bir yaklaşımdır. Dışkıda antijen bulunması, aktif bir enfeksiyonun var olduğunu gösterir ve bu durum tanı konulmasında kritik bir öneme sahiptir.

Helikobakter Pilori Tedavisi

Helikobakter pilori, bir bakteri türüdür ve bu yüzden tedavisinde genellikle antibiyotik ilaçlara başvurulur. Enfeksiyonun tedavisinde çoğunlukla iki farklı antibiyotiğin kombinasyonu tercih edilir. Bu kombinasyon, bakterinin olası antibiyotik direncini kırma amacıyla uygulanır. Ayrıca, mide asidini kontrol altına almak adına proton pompa inhibitörleri adı verilen ilaçlar da tedavi protokolüne dahil edilir.

resim2

Bizmut salisilat gibi ilaçlar, mide ülserlerinin iyileşmesine yardımcı olabilir. Bu ilaç, midedeki yaraların üzerini örterek, onları mide asidinin zararlı etkilerinden korur. Diğer bir yandan, H2 reseptör blokörleri adındaki ilaç grubu, mide asidinin üretimini azaltır. Bu ilaçlar, mide asit üretimini teşvik eden histaminin etkisini engelleyerek çalışır.

Tedavinin tamamlandığına dair kesin bilgi alabilmek adına tedavi sonrası genellikle 3-4 hafta içerisinde bazı testler tekrarlanabilir. Eğer tedaviye rağmen enfeksiyon sürüyorsa, farklı antibiyotik kombinasyonlarıyla yeni bir tedavi planı oluşturulabilir.

Sık Sorulan Sorular

Helikobakter pilori nasıl bulaşır?

Bu bakterinin tam olarak nasıl yayıldığına dair kesin bir bilgi yoktur. Ancak insanlar arasında yakın temas yoluyla ya da kontamine olmuş yiyecek ve suyla bulaştığı düşünülmektedir.

Helikobakter pilori bulaşıcı mıdır?

Helikobakter pilori, bulaşıcı bir bakteridir ve genellikle ağız yoluyla bulaşır. Bu bakteri tükürükte de bulunabildiği için, yakın temas, özellikle oral cinsel ilişki ya da öpüşme, ile bulaşabilir. Ayrıca, fekal yolla bulaş da mümkündür. Bu, dışkıda bulunan bakterinin temiz olduğu düşünülen su veya yiyecekleri kontamine edebileceği ve bu kontamine olmuş gıdaların tüketilmesiyle bulaşabileceği anlamına gelir.

Tedavi sonrası enfeksiyonun geçip geçmediği nasıl kontrol edilir?

Tedavi sonrasında, genellikle 3-4 hafta içerisinde yapılan testlerle enfeksiyonun geçip geçmediği kontrol edilir.

Helikobakter pilori enfeksiyonu mide kanserine neden olabilir mi?

Evet, bu bakteri uzun süreli enfeksiyon sonucu mide kanseri riskini artırabilir. Ancak bu, enfekte olan herkes için geçerli değildir ve risk düşüktür.

Helikobakter pilori enfeksiyonu için evde neler yapabilirim?

Doktorunuzun önerdiği tedavi planını takip edin. Ayrıca kontamine olmuş yiyeceklerden ve sularından kaçının ve iyi el hijyenine özen gösterin.