IBH (Inflamatuar Bağırsak Hastalığı) Nedir?
Inflamatuar bağırsak hastalığı (IBH), gastrointestinal (GI) sistemin kronik inflamasyonu ile karakterize edilen iki durumu (Crohn hastalığı ve ülseratif kolit) ifade eden bir terimdir. Uzun süreli iltihaplanma, GI kanalında hasara neden olur.
Inflamatuar bağırsak hastalığı yaygın bir sağlık sorunudur ve bilim adamları ve araştırmacılar tarafından henüz tam olarak nedeni anlaşılamamıştır. Hastalıkla ilgili en acil sorunların bazılarını yanıtlama konusunda uzun bir yol kat edilmiş olsak da, nedenleri ve en etkili tedavileri konusunda hâlâ kesin bir yanıt yok.
IBD Ve IBS
Benzer semptomlara sahip olabilmelerine rağmen, inflamatuar bağırsak hastalığı (IBH), daha yaygın olan irritabl bağırsak sendromu (IBS) ile aynı değildir. IBH, Crohn hastalığı ve ülseratif kolit koşullarını içeren bir hastalığı belirtirken IBS, bir grup semptomdan oluşan kronik bir sendromdur. İkisinin semptomları benzer şekilde ortaya çıksa da, doğru tedaviyi aldığınızdan emin olmak için doğru tanıyı almanız önemlidir.
IBH’nin Nedenleri
İnflamatuar bağırsak hastalığının kesin nedeni bilinmemektedir. Daha önce diyet ve stresten şüpheleniliyordu, ancak artık doktorlar bu faktörlerin ağırlaştırabileceğini ancak İBH’nin nedeni olmadığını biliyor .
Olası nedenlerden biri bağışıklık sistemi arızasıdır. Bağışıklık sisteminiz istilacı bir virüs veya bakteriyle savaşmaya çalıştığında, atipik bir bağışıklık tepkisi, bağışıklık sisteminin sindirim sistemindeki hücrelere de saldırmasına neden olur.
Çeşitli gen mutasyonları İBH ile ilişkilendirilmiştir . Kalıtım aynı zamanda IBD’nin aile üyelerinde bu hastalığı olan kişilerde daha yaygın olmasında da rol oynuyor gibi görünüyor . Ancak İBH’li çoğu insanın bu aile geçmişi yoktur.
Risk Faktörleri
- Yaş: İBH gelişen çoğu kişiye 30 yaşından önce teşhis konulur. Ancak bazı insanlar 50’li veya 60’lı yaşlarına kadar hastalığa yakalanmazlar.
- Irk veya etnik köken: İBH beyaz insanlarda daha yaygın olmasına rağmen her ırkta ortaya çıkabilir. Diğer ırk ve etnik kökenlerde de vakalar artıyor.
- Aile öyküsü: Hastalığa sahip yakın bir akrabanız (ebeveyn, kardeş veya çocuk gibi) varsa daha yüksek risk altındasınız.
- Sigara içmek: Sigara içmek Crohn hastalığının gelişmesinde en önemli kontrol edilebilir risk faktörüdür.
- Steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar: Bunlara ibuprofen (Advil, Motrin IB, diğerleri), naproksen sodyum (Aleve), diklofenak sodyum ve diğerleri dahildir. Bu ilaçlar İBH gelişme riskini artırabilir veya İBH olan kişilerde hastalığı kötüleştirebilir .
IBH’nin Ana Türleri
IBH türleri şunları içerir:
Crohn Hastalığı | Ülseratif Kolit | |
---|---|---|
Etkilenen Konum | Gastrointestinal kanalın herhangi bir bölümünü etkileyebilir (ağızdan anüse kadar)—Çoğunlukla ince bağırsağın kalın bağırsak/kolondan önceki kısmını etkiler. | Kalın bağırsakta (kolon) ve rektumda oluşur. |
Hasarlı Alanlar | Hasarlı alanlar, sağlıklı doku alanlarının yanındaki yamalar halinde görünür. | Hasarlı alanlar süreklidir (düzensiz değildir) – genellikle rektumdan başlar ve kolonun içine doğru yayılır. |
Enflamasyon | Enflamasyon, GI kanalının duvarlarının birden fazla katmanına ulaşabilir. | Enflamasyon yalnızca kolonun astarının en iç tabakasında mevcuttur. |
IBH’nin Belirtileri Nelerdir?
İnflamatuar bağırsak hastalığı belirtileri, inflamasyonun ciddiyetine ve oluştuğu yere bağlı olarak değişir. Semptomlar hafif ila şiddetli arasında değişebilir. Muhtemelen aktif hastalık dönemleriniz ve ardından iyileşme dönemleriniz olacaktır.
Hem Crohn hastalığında hem de ülseratif kolitte ortak olan belirti ve semptomlar şunlardır:
- İshal
- Tükenmişlik
- Karın ağrısı ve kramp
- Dışkınızda kan
- İştah azalması
- İstenmeyen kilo kaybı
İBH Nasıl Teşhis Edilir?
Endoskopi (Crohn hastalığı için) veya kolonoskopi (ülseratif kolit için) ve görüntüleme çalışmalarının bir kombinasyonu kullanılır. Sıklıkla uygulanan testlerden bazıları şunlardır:
- Kontrastlı radyografi.
- Manyetik rezonans görüntüleme (MRI)
- Bilgisayarlı tomografi (BT)
- Dışkı örnekleri
- Kan testleri
Inflamatuar Bağırsak Hastalığı Tedavi
Her ne kadar İBH’nin etkilerini tedavi etmeye yardımcı olacak ilaçlar mevcut olsa da kesin olarak bir tedavi keşfedilebilmiş değil. Tedavilerin çoğu, antiinflamatuar veya bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar yoluyla bağırsaklardaki inflamasyonu önlemeyi veya azaltmayı amaçlar. Hastaların birçoğu ayrıca doğal ilaçlar ve daha bilinçli bir diyetle rahatlama bulmuştur.