Özefagus, yani yemek borusu, boğazdan mideye kadar uzanan tüp şeklinde bir organdır. Özefagus kanseri, bu tüpün iç yüzeyindeki hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalması sonucu oluşur. Bu kanser türü, dünya genelinde önemli bir sağlık sorunu olup erken tanı ve tedavi hayati önem taşır.

Yemek borusu kanseri, erken teşhis ve tedavi ile yönetilebilir bir hastalıktır. Risk faktörlerini bilmek, belirtileri erken fark etmek ve düzenli sağlık kontrolleri yaptırmak, bu kanser türünün erken evrede tespit edilmesi açısından önemlidir. Tedavi seçenekleri kişiye özel olarak belirlenir ve multidisipliner bir yaklaşımla uygulanır. Sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları benimsemek ve risk faktörlerini en aza indirmek, özefagus kanserinden korunmada etkili yöntemlerdir.

Yemek Borusu Kanseri Nedir?

Özefagus yani yemek borusu kanseri, yemek borusunda bulunan hücrelerin anormal ve kontrolsüz bir şekilde büyümesi ile karakterize edilir. İki ana türü bulunmaktadır:

• Skuamöz Hücreli Karsinom: Yemek borusunun üst ve orta kısmında bulunan skuamöz hücrelerde gelişir.
• Adenokarsinom: Genellikle yemek borusunun alt kısmında, mideye yakın bölgede bulunan glandüler hücrelerde gelişir.

Risk Faktörleri

Özefagus kanseri gelişme riskini artıran çeşitli faktörler bulunmaktadır. Bu faktörler şunlardır:

• Yaş ve Cinsiyet: Genellikle 60 yaş ve üzerindeki erkeklerde daha yaygındır.
• Sigara ve Alkol Kullanımı: Uzun süreli sigara içimi ve alkol tüketimi, özellikle skuamöz hücreli karsinom riskini artırır.
• Beslenme ve Diyet: Düşük meyve ve sebze tüketimi, aşırı sıcak içeceklerin tüketimi ve yüksek işlenmiş gıda tüketimi risk faktörlerindendir.
• Reflü Hastalığı: Kronik gastroözofageal reflü hastalığı (GERD) adenokarsinom riskini artırabilir.
• Barrett Özofagusu: GERD nedeniyle yemek borusunda oluşan anormal hücresel değişiklikler, adenokarsinom riskini yükseltir.
• Obezite: Yüksek vücut kitle indeksi (VKİ), özellikle adenokarsinom riskini artırır.
• Genetik Faktörler: Ailede özefagus kanseri öyküsü bulunması, risk faktörleri arasında yer alır.

Yemek Borusu Kanseri Belirtileri

Özefagus kanserinin erken evrelerinde belirti vermemesi yaygındır, ancak ilerledikçe çeşitli belirtiler ortaya çıkabilir:

• Yutma Güçlüğü (Disfaji): Katı yiyecekleri yutarken zorlanma ve ağrı.
• Kilo Kaybı: İştah kaybı olmaksızın ani kilo kaybı.
• Göğüs Ağrısı: Yemek borusunda veya göğüs bölgesinde ağrı ve yanma hissi.
• Ses Kısıklığı: Sesin değişmesi ve boğuklaşması.
• Kronik Öksürük: Sebebi belirlenemeyen uzun süreli öksürük.
• Kanlı Kusma veya Siyah Dışkı: Yemek borusunda kanama belirtileri.

Kanserin Nedenleri

Özefagus kanserinin kesin nedeni tam olarak bilinmemektedir, ancak genetik mutasyonlar ve çevresel faktörlerin birleşimi bu kanserin oluşumunda rol oynar. Yemek borusundaki hücrelerde oluşan DNA hasarı, hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyüyüp çoğalmasına yol açar.

Tanı Yöntemleri

Özefagus kanseri tanısı koymak için çeşitli yöntemler kullanılır:

• Endoskopi: Bir kamera yardımıyla yemek borusunun içi görüntülenir ve anormal bölgelerden biyopsi alınır.
• Biyopsi: Alınan dokunun laboratuvar ortamında incelenmesi.
• Görüntüleme Testleri: BT (Bilgisayarlı Tomografi), PET (Pozitron Emisyon Tomografisi) ve MRI (Manyetik Rezonans Görüntüleme) gibi yöntemler tümörün boyutunu ve yayılımını belirlemek için kullanılır.
• Baryum Yutma Testi: Yemek borusunun röntgenle incelenmesi için baryumlu sıvı içirilir.

Tedavi Yöntemleri

Özefagus kanseri tedavisinde, kanserin evresi, hastanın genel sağlık durumu ve kişisel tercihler göz önünde bulundurularak çeşitli yöntemler kullanılabilir:

• Cerrahi: Tümörün ve çevresindeki kanserli dokunun cerrahi olarak çıkarılması. Erken evre kanserlerde başarılı sonuçlar verir.
• Radyoterapi: Kanserli hücreleri öldürmek için yüksek enerjili ışınların kullanılması. Cerrahi öncesi veya sonrası kullanılabilir.
• Kemoterapi: Kanser hücrelerini yok etmek için ilaçların kullanılması. Radyoterapi ile birlikte veya cerrahi sonrası kullanılabilir.
• Hedefe Yönelik Tedaviler: Kanser hücrelerinin büyüme ve yayılma mekanizmalarını hedef alan ilaçlar. Genellikle ileri evre kanserlerde kullanılır.
• İmmünoterapi: Bağışıklık sistemini güçlendirerek kanserle mücadele eden tedavi yöntemidir. İleri evre kanserlerde umut vadeden sonuçlar elde edilmektedir.